limba sarda comuna...

LIMBA SARDA COMUNA:CHISTIONE DE PUNTOS DE BISTA…


Mi ispantat sa tzurpine, s’incapatzidade de calicunu de abbaidare prus a tesu de su nare suo, de bìdere in sa limba no petzi su signu de identidade de unu pòpulu e de una cultura ma finas unu mèdiu, su prus lestru e seguru, pro s’acurtziare a sos àteros e comunicare…superende cada ostàculu!
Mi ispantat s’incapatzidade de sonniare unu tempus benidore chi si potzat liberare dae sos orizontes geogràficos e nono ( insularidade geogràfica e mentale) e s’abèrrere a su mundu intreu, sena su cumplessu de inferioridade pròpiu de sas limbas minoritàrias e, de manera particolare, de su sardu…no b’at sa boluntade e, imbetzes, si remat contra a sos chi difendent s’utilidade de sa limba sarda comuna.
Chi est unu mèdiu pro otènnere su chi in Galìtzia, Catalogna e Paisu Bascu ant giai ottentu: co-ufitzialidade paris cun sa limba de s’Istadu, pro issos s’ispagnolu e pro nois s’italianu.
Sa limba sarda comuna no leat balore a sas bariedades locales de su sardu nen las sostituit ( difatis onniunu sighit a allegare sa bariedade sua) però, pro more de una iscritura tzerta e coerente pro totus, permittit a su sardu de achistare de nou s’ufitzialidade pèrdida annos a como e de lassare unu signale finas in su tempus benidore.
Su sardu est una limba chi tenet prus de milli annos de istòria e, duncas, de cultura però est in arrisgu de “estintzione”che àteras limbas de su mundu.
Mi maravillat e inchietat chi carchi intellettuale sardu siat gasi tontu chi non atzetet sa limba sarda comuna, difendende∙si a dae segus de s’iscusa de su plurilinguismu de conservare e megiorare. Cada bariedade linguìstica tenet una dignidade chi cheret preservada, ma custu non andat contra a sa boluntade de tènnere una norma iscrita uguale pro totus, pro brindare a su sardu s’internatzionalidade chi tenent àteras limbas ( frantzesu, ispagnolu, catalanu, inglesu…); pro fàghere a manera chi si sardu si potzat imparare in iscola, finas a sos istràngios; pro no∙lu∙pèrdere… Sa paràula iscrita sighit in su tempus e in s’ispàtziu, cussa lassada a sa boghe si perdet e ismentigat…
Mi dat anneu s’imagine de “làcana ùltima” e “terra de nemos” chi iscritores sardos proponent in sos libros issoro iscritos in italianu, rivindighende gosi s’èssere sardu issoro, su de tènnere sas raighinas postas in custa terra e in sas traditziones suas. Pro ite non iscrient in sa limba de tita issoro?
Pesso chi no siat sufitziente naschire in Sardigna pro èssere sardu, bisongiat de “s’intèndere sardu”…
Est s’isfogu de chie no tenet unu gutzu de sàmbene sardu in sas benas, però s’intendet sarda…sarda e tzitadina de su mundu; de chie credet chi sa limba siat unu tesoru estremenadu chi onniunu podet impreare e irrichire…