domenica 29 aprile 2007

archeologia sarda


Unu esempru de domus de janas a curtzu de Tàtari...

sas domus de janas

In su Neolìticu, sunt nàschidas in Sardigna culturas medas chi su bonu de sos chircadores considerant comente sa manifestatzione de una tzivildade ùnica, numenada de S.Micheli (dae su nùmene de sa gruta in ue ant agatadu sos primos repertos).
Intre sas manifestatziones de megiore interesse de custa tzivildade bi sunt sas ligadas a su cultu de sos mortos, documentadas dae sas necròpolis difundidas in s’ìsula intrea. Sas necròpolis prus sugestivas sunt sas domus de janas.

“Domus de janas” est su nùmene chi sos sardos ant dadu a grutas iscavadas cun mèdios rùstigos in sa roca durante s’època neolìtica. Custas grutas, aunadas a s’ispissu, fiant necròpolis destinadas a sa custòdia de sas chisinas o de sos corpos de sos mortos, a inghìriu de sas chi b’aiat s’interru.
Sas tumbas, a s’ispissu, reprodughiant s’aspetu de sa domo de sos vivos e custodiant ogetos de impreu cotidianu, pro fàghere su biàgiu a s’àteru mundu prus fàtzile.
In sas paredes b’aiant disinnados sos sìmbolos de sa fertilidade, comente sas pròtomas taurinas, o sos de sa perseveràntzia de sa vida, sas titas de sa Dea Madre.

Bisongiat de numenare, intre totas sas necròpolis formadas dae domus de janas, sa de Anghelu Ruju (a curtzu de s’Alighera), sa de S. Andria Priu (Bonorva) e sa de Montessu (Villaperuccio, in su caminu pro Santadi).
Sa prima est istada impreada dae sos sardos finas a su tempus de sos Romanos; sa segunda est formada dae unas binti tumbas e calicuna est istada impreada comente logu de culto finas a s’època bizantina; sa de tres necròpolis est unu anfiteatru in intro de su chi sos òmines de su Neolìticu ant iscavadu tumbas medas.

giovedì 19 aprile 2007

bene bènnidos!!

salude a totus!!
dae oe amus a faeddare de cosas medas,in paris..

a mègius bìdere!!