giovedì 28 giugno 2007

gracias a la vida...

Con estas palabras quiero expresar mi sentimiento por la vida...es un dono inmenso y tenemos que aprovechar cada día de su milagro!!!

Cun sas paràulas de custa cantzone chèrgio nàrrere su sentimentu meu pro su dono mannu e maravillosu chi est sa bida...






GRACIAS A LA VIDA (Violeta Parra)


Gracias a la vida
que me ha dado tanto.
Me dio dos luceros
que cuando los abro,
perfecto distingo
lo negro del blanco,
y en el alto cielo
su fondo estrellado
y en las multitudes
el hombre que yo amo.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.
Me ha dado el oído que, en todo su ancho,
graba noche y días grillos y canarios;
martillos, turbinas, ladridos, chubascos,
y la voz tan tierna de mi bien amado.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.
Me ha dado el sonido y el abecedario,
con él las palabras que pienso y declaro:
madre, amigo, hermano, y luz alumbrando
la ruta del alma del que estoy amando.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.
Me ha dado la marcha de mis pies cansados;
con ellos anduve ciudades y charcos,
playas y desiertos, montañas y llanos,
y la casa tuya, tu calle y tu patio.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.
Me dio el corazón que agita su marco
cuando miro el fruto del cerebro humano;
cuando miro el bueno tan lejos del malo,
cuando miro el fondo de tus ojos claros.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.
Me ha dado la risa y me ha dado el llanto.
Así yo distingo dicha de quebranto,
los dos materiales que forman mi canto,
y el canto de ustedes que es el mismo canto
y el canto de todos, que es mi propio canto.

Gracias a la vida que me ha dado tanto

venerdì 22 giugno 2007

m'agradat sa limba sarda ca...

M’agradat sa limba sarda, ei, m’agradat de a beru però a bias est difìtzile a nàrrere pro ite…
Deo non potzo nàrrere chi m’agradat ca est sa limba de sa pitzinnia mea ca babbos meos non sunt sardos e m’ant semper
faeddadu in italianu; sa tzia de babbu meu, mancari toscana, faeddaiat su sardu bene meda e l’intendia faeddare in custa limba cun sas amigas suas e, a bias, finas cun babbu.
Su sardu at formadu parte de sa bida mea, però semper dae a tesu, dae foras…lu cumprendia, m’agradaiat sa musicalidade sua ma non provaia mai a lu faeddare pro timòria de l’istropiare.
Finas a cando apo cumpresu chi una limba est de chie la faeddat, l’isseberat comente mèdiu pro s’acurtziare a sos àteros e pro comunicare su chi tenet in sa conca e in su coro; sa limba non faghet parte de su dna nostru che a su colore de sos pilos o de sos ogros: sa limba est unu issèberu lìberu de cadaunu. Atzetare s’àteru est atzetare sa limba sua, veìculu de identidade e de cultura; atzetare s’àteru est finas faeddare sa limba sua pro intrare mègius in su mundu suo.
Tando apo cumintzadu a faeddare su sardu, male comente podia, cun cale si siat pessone, e mi so abiagiada chi custu m’agiudait a cumprèndere mègius s’italianu, a istabilire relatziones intre paràulas e cuntzetos chi no aia mai pessadu. Ca impreare una limba est finas iscobèrrere totu su mundu chi b’at a dae segus de una paràula; est una manera de abbaidare sa bida.
Pesso chi connòschere e impreare limbas diferentes siat una richesa manna, unu istrumentu forte pro cumprèndere mègius sa realidade chi nos inghìriat e sas pessones chi imbenimus in sa bida.
Apo chèrfidu istudiare sas limbas istràngias ca m’agradat meda biagiare, comunicare cun pessones de cultura diferente; apo chèrfidu imparare e impreare su sardu ca est una limba bella meda, cun annos de istòria in palas e unu tempus benidore belle totu de fraigare. Bi cheret sa boluntade de lu fàghere, sa boluntade de non pèrdere sa limba e, paris cun issa, s’identidade.
Finas si non tèngio sàmbene sardu in sas benas, cussìderu su sardu una limba mea e chèrgio m’impinnare pro fàghere a manera chi potzat esistire finas in su tempus benidore, pro more de s’iscritura coerente e aguale pro totus e isvilupende sa cussèntzia chi est importante a tènnere sa possibilidade de nos espressare in sa limba nostra, sa limba isseberada, diferente dae sas àteras e, pro custu, ispètziale pro cadaunu.

M’agradat su sardu ca est una de sas limbas meas, ca faghet parte de sa bida mea, ca m’at permìtidu de connòschere unu mundu diferente e pessones ùnicas.

sabato 16 giugno 2007

isteddos...de Gomez de La Serna

Amigos,unas cantas paràulas de Gomez de La Serna:
.El amor nace del deseo repentino de hacer eterno lo pasajero
.Somos lazarillos de nuestros sueños


-S'amore naschit dae su disìgiu repentinu de fàghere eternu su chi colat...
- Semus ghias de sos sonnios nostros...

isteddos..

venerdì 15 giugno 2007

deo, sorre mea eamigas minoreddas..2

deo, sorre mea e amigas minoreddas...

amighèntzia...

S'amighèntzia est una sorte...
s'amighèntzia chi si faghet paràulas, gestos cuncretos, cussìgios bonos, est unu tesoru mannu in sa bida de cadaunu.
s'amighèntzia chi donat sena pedire nudda in càmbiu...che a sa bida chi non pedit àteru chi de la bìvere mègius chi podimus, cun su coru prenu de gratitudine e una cantzones in sas laras...

mercoledì 13 giugno 2007

si esseret piscadore...

Si jo fos pescador pescaria l'aurora,
si jo fos caçadador atraparia el sol;
si fos lladre d'amor m'obririen les portes,
si fos bandit millor
que vindria tot sol;
els carcellers del món no em sabrien mai l'ombra,
si fos lladre i bandit no em sabrien el vol.
Si tingués un vaixell m'enduria les noies,
si volien tornar deixarien llurs cors:
i en faria fanals
per a prendre'n de nous.

si esseret piscadore, diat piscare s'arbèschida
si esseret catzadore, diat leare su sole
si esseret ladru de amore mi diant abèrrere sas giannas,
si esseret banditu prus bonu
diat bènnere a sa sola;
sos cartzelleris de su mundu no diant connòschere mai s'umbra mea
si esseret ladru e banditu no diant connòschere su bolu meu.
Si aperat una barca mi diat leare sas giòvanas,
si diant chèrrere torrare diant lassare sos coros issoro:
e deo nde diat fàghere fanales
pro nde pigare novos.

sa diversidade culturale, patrimòniu de s'umanidade

“Sa cultura leat formas diferentes in su tempus e in s’ispàtziu. Custa diversidade si faghet reale in s’unitzidade e in sa pluralidade de sos grupos e de sas sotziedades chi costituint s’umanidade. Comente bena de cuncàmbiu, innovatzione e creatividade, s’umanidade tenet bisòngiu de sa diversidade culturale che a sa natura sa biodiversidade sua. Pro custu, est patrimòniu de s’umanidade intrea e si diat dèvere reconnòschere e affermare pro su bene de sas generatziones presentes e de su tempus benidore.”
Custas sunt sas paràulas de s’artìculu 1 de sa Dichiaratzione Universale de s’UNESCO subra de sa diversidade culturale, bene de totu s’umanidade.
Su 25 de Maju in Elini, b’at àpidu unu addòviu pro tzelebrare sa die de sa diversidade culturale, istabilida dae s’Unesco comente momentu ùtile pro azaminare subra de s’importàntzia de essere totus ùnicos e totus diferentes.
S’addòviu, organizadu dae s’Ufìtziu de sa Limba Sarda de sa Provìntzia de Ogiastra, s’est abertu cun sas paràulas de Murino, assessore de sa cultura, chi at ammentadu comente, in unu mundu cada die prus globalizadu est de importu meda a ischire reconnòschere e pròmovere sa diversidae culturale de cada grupo umanu, in unu clima de cuncàmbiu e crèschida in paris.
“Sa cultura colat in su mundu tràmite sas paràulas e custas sunt sa raighina prus forte chi cada pòpulu tenet pro mustrare a su mundu s’identidade sua; durante s’istòria de su mundu sos pòpulos si sunt addoviados e ant cuncambiadu…su chi semus oe est su resultadu de custu protzessu. Sas limbas sunt su mèdiu prus lestru e seguru pro s’acurtziare a sos àteros e comunicare, pro cuncambiare…est importante a no pèrdere s’identidade linguistica pròpia de cadaunu e de cada natzione, est importante a affortire custu istrumentu. Sa diversidade linguìstica est una richesa manna chi si devet preservare e impreare pro s’isvilupu de totu sos pòpulos de sa terra”; custas paràulas de Corraine, prenas de significadu, ant abertu su caminu a sa riflessione de Piqué, professore de tradutzione in s’Universidade Autònoma de Bartzellona.
Piqué at ammentadu chi sa diversidade linguìstica est in arriscu de estintzione che a sa biodiversidade. A bisu suo, sigomente sa limba est su signu prus mannu e prus forte de s’identidade de unu pòpulu, sa boluntade de sos chi la faeddant devet èssere cussa de l’impreare semper e in totue, de fàghere a manera chi sa limba, mancari minoritària o minoritzada, tèngiat sos istrumentos pro pòdere esistire in su tempus benidore. Su colore de sa pedde o sa religione non sunt mèdios gasi fortes pro traballare in su campu de s’identidade che a sa limba…sos chi si reconnoschent in una cultura, si reconnoschent e faeddant sa limba de custa cultura.
Su catalanu e su sardu sunt esempros de limbas minoritàrias chi sunt gherrande pro sighire esistende in su tempus benidore, pro sighire essende veìculu de sa cultura e de s’identidade de unu pòpulu; no est una “gherra” contra a àteras limbas: est sa boluntade de pòdere àere sos matessi istrumentos e sas matessi oportunidades pro comunicare e s’acurtziare a su mundu.
In unu mundu uin ue totus semus ùnicos e diferentes a su matessi tempus, in unu mundu in ue bisongiat de balorare custa diversidade.

limbas diferentes, limbas bias

Su 9 de Maju in Tortoelie at àpidu unu addòviu pro sa die de sa limba sarda e de sas àteras limbas de Sardigna. Limbas diferentes e bias.
S’addòviu, organizadu dae s’Ufìtziu de sa Limba Sarda de sa Provìntzia Ogiastra, at aunadu diferentes espertos de limba cadaunu rapresentante de s’àrea linguìstica sua.
Nicolò Capriata, in rapresentàntzia de sa Comuna de Carloforte, at naradu totu sos chi sos tabarchinos sunt faghende pro affortire sa limba issoro. Su tabarchinu est semper faeddadu in s’àrea linguìstica sua dae mannos e minores e finas sos emigrantes sighint a lu∙faeddare in foras de sa comunidade.
Esistit unu vocabolàriu tabarchinu/italianu e una grammatica de tabarchinu, chi est istudiadu finas dae sos istràngios.
Pro more de progetos diferentes in sas iscolas, sos pitzinnos e sos giòvanos ant creadu unu vocabolàriu tabarchinu/sardu e àteru materiale didàticu in tabarchinu.
Capriata at mustradu, duncas, chi custa limba tenet istrumentos linguìsticos e culturales fortes meda e sos chi la faeddant tenent sa boluntade de la colare a sas generatziones benidoras. Singiale bonu de a beru pro una limba minoritària…
Tzoseppe Desole, presidente de s’Assòtziu Culturale Tataresu, at contadu s’istòria de su sardu-logudoresu e de su tataresu.
Su sardu-loguderesu est istada sa limba ufitziale finas a su 16° sèculu, cando su tataresu, pro more de sas prèigas de sos prèideros e de sa tradutzione de “Imitatio Christi”li leat su logu e diventat ufitziale. In tataresu sunt iscritos componimentos augurales e satìricos numenados gòbulas.
A pustis de sa segunda gherra mundiale, s’italianu s’imponet comente limba veiculare de sa cultura: sos pitzinnos lu∙imparant in iscola e a s’ispissu lu∙faeddant finas in domo. Petzi in su 1960 torrat a nàschire s’interessu pro su tataresu pro more de sos poetas (Aroca..) e de sos testos teatrales iscritos in custa limba.
Meloni bortat sa “Divina Commedia” in tataresu.
A pàrrere de Desole in sas iscolas si diat dèvere imparare sa limba sarda comuna a sos istudentes, preservende però sas bariedades locales diferentes.
S’interventu de Antoni Vernier, presidente de su club UNESCO de Casteddu, at postu s’atzentu subra de s’importàntzia manna chi tenet sa limba comente mèdiu pro preservare, affortire e cunsinnare s’identidade e sa cultura de unu pòpulu a su tempus benidore, pro fàghere a manera chi non si perdat…
In agabu de addòviu sas paràulas de Diegu Corraine: “Sa limba est unu mèdiu pro comunicare in su tempus e in s’ispàtziu, est unu balore mannu a tènnere una norma iscrita chi nos permitat de fàghere bìvere su sardu non petzi comente limba orale ma finas in s’iscritura…Su mundu pedit chi su sardu, limba antiga, sigat a esistire in su tempus benidore e tocat a nois de fàghere a manera chi custu siat possibile; su caminu est abertu bisongiat de andare a dae in antis”.
Sa Sardigna tenet una richesa linguìstica manna meda: su sardu ( e sas bariedades suas), su tabarchinu, s’aligheresu, su gadduresu e su tataresu sunt limbas cun una istòria in palas rica meda e cun unu tempus benidore belle totu de creare…tocat a sos amantes de sas limbas a s’impinnare pro custu. In unu mundu semper prus globalizadu, est importante meda de non pèrdere s’identidade de cadaunu e, duncas, sa limba.